PEDAGOGICZNO-PSYCHOLOGICZNE UWARUNKOWANIA WYBRANYCH ZACHOWAŃ RYZYKOWNYCH

Recenzja

Opracowanie jest próbą interdyscyplinarnego spojrzenia na problemy zachowań ryzykownych, a w konsekwencji destrukcyjnych i ich profilaktykę w szerszym kontekście uwarunkowań cywilizacyjnych oraz społeczno-ustrojowych w odniesieniu do pedagogiki i psychologii. Tak naprawdę bowiem nie da się z jednej strony wyjaśnić zjawisk patologii bez zrozumienia społeczno-cywilizacyjnych przeobrażeń dokonujących się zarówno w skali makro jak i mikro; z drugiej – nie da się zarówno ograniczyć zjawisk ryzykownych, jak i skonstruować realnego systemu efektywnej profilaktyki bez uwzględnienia społeczno-kulturowego kontekstu funkcjonowania danego społeczeństwa. Zatem pracę należałoby odczytywać przede wszystkim właśnie z punktu widzenia teorii oddziaływań społeczno-pedagogiczno-psychologicznych, jako wychowawczą analizę warunków życia ludzi, jako filozoficzną refleksję nad wielością oraz różnorodnością uwarunkowań ludzkich zachowań oraz postaw, jako profesjonalną pracę socjalno-profilaktyczną z grupami oraz jednostkami społecznie zagrożonymi przez ryzykowne zachowania i destrukcję życia codziennego, itd. W istocie jednak punkt widzenia teorii społecznych na problemy patologizacji życia ma charakter stricte profilaktyczny: przedstawicielom tej dyscypliny chodzi bowiem w pierwszym rzędzie zarówno o poszukiwanie oraz upowszechnianie korzystnych w kontekście optymalnego rozwoju człowieka – środowisk wychowawczych; jak i – a może głównie – o zapobieganie wszelkim potencjalnym zagrożeniom negatywnych zachowań ryzykownych – głównie dzieci i młodzieży – poprzez codzienną rzetelną pracę społeczno-edukacyjną, we wszystkich możliwych obszarach ich funkcjonowania.

Praca wpisuje się właśnie w ten nurt poszukiwań profilaktycznych, zarówno na płaszczyźnie epistemologicznej, jak i praktycznej. Powinna ona trafić jako obowiązkowa lektura do rąk studentów wielu kierunków oraz specjalności w obrębie nauk społecznych, pedagogicznych, psychologicznych i filozoficznych; ale również do rąk specjalistów zajmujących się zawodowo szeroko rozumianą edukacją, profilaktyką resocjalizacją, readaptacją, reedukacją, terapią, pracą socjalną, wsparciem społecznym, czyli – ogólnie ujmując – pomocą drugiemu człowiekowi.

Z recenzji prof. dr. hab. Jarosława Michalskiego