Opis
T. 26 PODSTAWY EDUKACJI ZINTEGROWANEJ W KLASACH I-III – PODRĘCZNIK
Postaw na przyszłość – Modelowy program kształcenia nauczycieli na kierunku Pedagogika
Publikacja składa się z czterech rozdziałów o charakterze teoretyczno-metodycznym, metodologicznym i praktycznym, uwzględniających tematykę dotyczącą wprowadzenia nauki zintegrowanej w klasach I-III szkoły podstawowej. Upowszechnienie tego modelu kształcenia wymaga wiedzy i koncentracji wysiłków nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej na różnych płaszczyznach jej uprawiania: treściowej, wychowawczej, metodycznej i organizacyjnej.
W rozdziale pierwszym przybliżyłam genezę nauki całościowej, począwszy od starożytności do czasów współczesnych, interpretując różne ujęcia terminologiczne dotyczące integracji, podejścia, modele i formy. W rozdziale drugim poddałam refleksji istotę zreformowanej edukacji wczesnoszkolnej, jej założenia, płaszczyzny, przybliżając czytelnikowi uczenie się jako orientację podmiotową, rozwijającą twórczą aktywność uczniów, również tę prospołeczną, uczenie nastawione na wielostronne rozwijanie osobowości i jej sfer: poznawczej, emocjonalno-motywacyjnej i sprawczej. W swoich rozważaniach akcentuję zróżnicowane podejście nauczyciela klas I-III do pracy z dzieckiem w kontekście integracji wszystkich składników procesu edukacyjnego. Koncentruję się na znaczeniu doświadczenia ucznia jako podstawy teoriopoznawczej wieku wczesnoszkolnego oraz na zintegrowanej przestrzeni edukacyjnej. Traktuję edukację zintegrowaną jako: proces łączenia wiedzy i doświadczenia w całość, prezentując zarys znajomości perspektyw ciągle nowego jej odkrywania, otwartość na realizację jej różnych obszarów i wymiarów.
Metodyka aktywna i rozwiązania paradygmatyczne w pracy nauczyciela z uczniami otwierają rozdział trzeci poświęcony: edukacji systemowo-kompleksowej, kluczowej przy koherentnym doborze treści i projektowaniu wielostronnej działalności uczniów; celom ogólnym, operacyjnym i szczegółowym; metodom rozwijającym ich twórczą aktywność, komunikacji, dialogu i dziecięcym pytaniom; problemowym ośrodkom tematycznym, zastosowaniu problemowego toku dla całościowego opracowania zróżnicowanych ciągów sytuacyjnych i zadaniowych, treści programowych należących do 13 obszarów edukacyjnych. Kolejne podrozdziały wzbogacą wiedzę teoretyczną i kompetencje nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej w zakresie innowacyjnego wprowadzania w praktykę edukacyjną założeń paradygmatów dydaktycznych obiektywistycznych: normatywnego i instrukcyjnego oraz konstruktywistycznego, określających i wyjaśniających analizę rzeczywistości edukacyjnej. Włączenie wybranych założeń paradygmatycznych w tok zajęć zintegrowanych przyczyni się do metamorfozy uprawianej przez nauczycieli teorii „urabiania” ucznia i wprowadzi ich w świat teorii rozwijającej dziecięcą aktywność badawczą, w świat tajników wiedzy – zrozumiałej, osobistej i samodzielnie konstruowanej. Przyczyni się także do dominacji procesu twórczego uczenia się nad programocentrycznym nauczaniem w klasach I-III szkoły podstawowej oraz realizacji przez nauczycieli nowatorskich założeń paradygmatów w swojej codziennej pracy edukacyjnej. Wzbogaci praktykę edukacyjną o próby wyjaśnienia i interpretacji palących problemów wczesnej edukacji dziecka w świetle zmian organizacyjnych, programowych i metodycznych, ukazując różne formy podejścia do uczniów, nauczycieli, rodziców na tle przeobrażeń paradygmatycznych. Nowatorstwo – Twórczość – Samodzielność stanie się wielowymiarowym drogowskazem do wzbogacania pragmatycznych kompetencji nauczycieli w praktyce edukacyjnej.
Planowanie i organizacja pracy edukacyjnej nauczyciela w klasach I-III to czwarty rozdział w publikacji. Czytelnik zapozna się tutaj z nauczycielem jako profesjonalnym, refleksyjnym praktykiem, jego cechami, osobistym wymiarem pracy zawodowej, kompetencjami i twórczością, a także organizowaniem przez niego integralnego środowiska uczenia się i przestrzeni edukacyjnej. Podda swoistej interpretacji obowiązującą podstawę programową kształcenia ogólnego w zakresie I etapu edukacyjnego jako dokumentu regulującego pracę edukacyjną w szkole, stanowiącą źródło wymagań stawianych uczniom po ukończeniu trzech klas szkoły podstawowej. Podrozdział zawiera wykaz kolejnych podstaw programowych, określa cele, zadania, treści kształcenia (działy programowe) oraz strategie uczenia się – nauczania i koncepcję edukacji zintegrowanej R. Więckowskiego. Następny podrozdział otwierają informacje dotyczące konstruowania własnych programów edukacji wczesnoszkolnej – pojęcie, struktura, kryteria określające wartości oraz etapy konstruowania. Projektowanie pracy edukacyjnej w klasach I-III ukazuje ją jako proces dynamiczny, zmienny i elastyczny. Przedstawiam w nim: szkolny plan nauczania, rodzaje planów pracy edukacyjnej, budowę scenariusza zajęć zintegrowanych, sposoby jego konstruowania i przykłady własnych scenariuszy studentów studiów niestacjonarnych kierunku: pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna kształcących się w Lubelskiej Akademii WSEI.