Opis
Współczesne zainteresowania problematyką starości wiążą się z faktem postępującego dość dynamicznie starzenia się społeczeństwa i zwiększającego się udziału osób starszych w ogólnej strukturze społecznej. Brak jest jednak jednoznacznego stanowiska w zakresie kryteriów określających początki starości. Wydłużająca się średnia długość życia człowieka, która jest spowodowana jego indywidualnym tempem starzenia, a także różnymi objawami starości zarówno w wymiarze biologicznym, jak i psychospołecznym nie sprzyja jednoznacznemu określeniu początku starości.
Wchodzenie człowieka w okres starości nie oznacza stabilizacji rozwojowej, daje zrozumienie poczucia sensu własnego życia, poczucie spełnienia, satysfakcji i zadowolenia, ale stawia także kolejne zadanie związane z tym okresem życia, w tym również problemy związane z ograniczeniami i trudnościami. Do sytuacji dość trudnych tego okresu zalicza się obniżenie sprawności fizycznej i psychicznej, utratę osób bliskich, utratę dotychczasowego statusu zawodowego, społecznego i ekonomicznego, zmniejszenie poczucia znaczenia i przydatności w grupie, zwłaszcza zmianę perspektywy czasowej, w tym zbliżająca się perspektywę śmierci, a także zależność od innych ludzi czy też instytucji świadczących usługi dla osób starszych. Proces psychospołecznego funkcjonowania osób w podeszłym wieku, jak również adaptacji do starości jest w znaczącym stopniu zróżnicowany. Wydaje się, że zasadniczym czynnikiem wpływającym na jakość procesów starzenia i przystosowania się do starości jest pozytywna lub też negatywna ocena bilansu własnego życia. Efektywna adaptacja do starości polega między innymi na radzeniu sobie z problemami codziennymi, zdolności sprawowania kontroli nad procesem starzenia się, jak również dbałości o jakość życia w warunkach doświadczania utraty wielu wartości. Okres pandemii jest tego szczególnym przykładem. Pozytywna postawa, optymistyczne patrzenie na ten okres życia, dotyczące zarówno własnej starości, jak i innych ludzi w znacznym stopniu może przyczynić się do czerpania satysfakcji z życia. Ważnym elementem tego okresu są też więzi międzypokoleniowe. Wydaję się, że dzisiejsze czasy charakteryzujące się szybkim rozwojem techniki oraz tempem naszego życia, nie zawsze sprzyjają docenianiu doświadczeń zdobywanych z wiekiem. W aktualnej rzeczywistości, gdzie głównie stawia się na młodość można mieć wrażenie, że ludzie w starszym wieku są zbędni, a czasami dość kłopotliwi i w wielu przypadkach odsuwa się ich od życia zawodowego i społecznego. A przecież oni mogą być wartościowymi przekaźnikami kultury, tradycji, wiedzy, obyczajów i mądrości życiowej. Należy więc często stawiać sobie pytanie – co należy robić, aby tym osobom chciało się dalej żyć i mieć satysfakcję z tego życia? Problematyka starzenia powinna
zmuszać nas do prowadzenia wszechstronnych badań nad tym nieodłącznym dla każdego człowieka etapem życia. Niniejsza publikacja „Wybrane aspekty życia osób starszych” obejmuje dwie
części. W pierwszej części opracowania zamieszczonych jest jedenaście rozdziałów obejmujących różnorodną problematykę starości. Druga część opracowania zawiera szesnaście rozdziałów poświęconych okresowi życia ludzi starszych, a także form wsparcia i pomocy osobom w wieku senioralnym. Autorami poszczególnych rozdziałów są przedstawiciele ośrodków naukowych Polski, Białorusi, Rosji i Turcji. Celem jaki przyświecał autorom poszczególnych tekstów i opracowań była nie tylko próba przybliżenia problematyki starzenia się społeczeństwa, ale także pobudzenia czytelnika do refleksji nad własnym życiem i sposobem przygotowania się do tego etapu, który przypisany jest każdemu – obecnie albo w przyszłości, i stanowi jeden z okresów, w którym realizowane zadania i czerpanie satysfakcji zależą w znacznym stopniu od dojrzałości i mądrości życiowej.